Trong hoạt động xuất nhập khẩu quốc tế, vận đơn (Bill of Lading – B/L) không chỉ là chứng từ vận tải mà còn đóng vai trò như “giấy tờ sở hữu hàng hóa” và là căn cứ để ngân hàng thanh toán L/C. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, doanh nghiệp có thể yêu cầu ký lùi ngày vận đơn nhằm phù hợp với thời hạn giao hàng hoặc chứng từ trong hợp đồng.
Bài viết dưới đây từ ANT Vina Logistics sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của ký lùi ngày vận đơn, những trường hợp phát sinh và các rủi ro mà doanh nghiệp nên tránh.

1. Ký lùi ngày vận đơn là gì?

Ký lùi ngày vận đơn (Back-Dated Bill of Lading) là việc ghi ngày phát hành hoặc ngày xếp hàng (on board date) sớm hơn thời điểm hàng thực tế được xếp lên tàu.
Dù hành động này không được khuyến khích trong vận tải quốc tế, nhưng trong thực tế giao nhận – đặc biệt với các lô hàng xuất khẩu theo L/C (thư tín dụng) – việc ký lùi đôi khi được khách hàng yêu cầu để khớp thời hạn chứng từ hoặc hợp đồng.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc ghi sai ngày trên vận đơn có thể dẫn đến ngân hàng từ chối thanh toán, bảo hiểm P&I không chấp nhận bồi thường, hoặc thậm chí phát sinh tranh chấp thương mại giữa người mua và người bán.

Là một forwarder chuyên nghiệp tại Hải Dương, Ant Vina Logistics luôn khuyến cáo khách hàng không nên yêu cầu ký lùi vận đơn, bởi điều này có thể gây ra hệ lụy nghiêm trọng về pháp lý và uy tín doanh nghiệp.

 

2. Vì sao phát sinh yêu cầu ký lùi ngày vận đơn?

Có ba nhóm lý do thường gặp dẫn đến việc doanh nghiệp yêu cầu ký lùi ngày:

2.1. Để khớp chứng từ hoặc thời hạn trong L/C

Trường hợp phổ biến nhất là khi ngày giao hàng thực tế bị muộn hơn “latest shipment date” trong L/C. Khi đó, nếu giữ nguyên ngày thật, bộ chứng từ sẽ không hợp lệ để ngân hàng thanh toán.
Một số chủ hàng có thể đề nghị hãng tàu hoặc forwarder ký lùi ngày với thư cam kết chịu trách nhiệm (Letter of Indemnity – LOI).
Tuy nhiên, cần hiểu rằng LOI chỉ là cam kết dân sự, không có giá trị bảo vệ pháp lý tuyệt đối nếu xảy ra tranh chấp.

2.2. Để hưởng ưu đãi thuế hoặc chính sách xuất khẩu

Một số trường hợp ký lùi ngày được thực hiện nhằm điều chỉnh thời điểm xuất khẩu để hưởng ưu đãi thuế, hoàn thuế hoặc chính sách khuyến khích xuất khẩu.
Dù vậy, nếu bị cơ quan chức năng phát hiện sai lệch về thời gian giao hàng, doanh nghiệp có thể bị truy xét về tuân thủ hải quan hoặc thậm chí bị quy là gian lận chứng từ.

2.3. Vì mục đích tài chính hoặc gian lận thương mại

Đây là nhóm rủi ro nghiêm trọng nhất. Một số chủ hàng có thể yêu cầu cấp vận đơn sớm để trình ngân hàng thanh toán trong khi hàng chưa thực sự lên tàu.
Nếu xảy ra tranh chấp hoặc hàng không được giao đúng, đây có thể bị xem là hành vi lừa đảo hoặc phát hành vận đơn khống, với hậu quả pháp lý rất lớn.

3. Hồ sơ thường được yêu cầu khi xin ký lùi ngày

Nếu forwarder hoặc hãng tàu xem xét chấp nhận (trong phạm vi cho phép), doanh nghiệp thường phải cung cấp:

• Bản sao hợp đồng mua bán, L/C hoặc giấy phép xuất khẩu.

• Thư cam kết chịu trách nhiệm (LOI).

• Giấy xác nhận từ khách hàng về lý do hợp lệ.

Tuy nhiên, tại Ant Vina Logistics, chúng tôi luôn ưu tiên tính trung thực trong chứng từ, chỉ hướng dẫn khách hàng điều chỉnh hợp pháp thay vì ký lùi để tránh rủi ro trong giao dịch quốc tế.

4. Rủi ro thường gặp khi ký lùi ngày vận đơn

5. Quy định pháp lý về phát hành vận đơn tại Việt Nam

Theo Điều 249 – Bộ luật Hàng hải Việt Nam (2015), vận đơn chỉ được phát hành sau khi hàng hóa đã được xếp lên tàu.
Điều này giúp đảm bảo tính xác thực của chứng từ và tránh tình trạng phát hành vận đơn khống.
Nếu forwarder hoặc hãng tàu tự ý ghi lùi ngày, họ có thể bị xử lý trách nhiệm trực tiếp theo quy định pháp luật.

6. Khi nào doanh nghiệp nên đặc biệt lưu ý?

Ant Vina khuyến cáo các doanh nghiệp nên kiểm tra kỹ khi gặp các tình huống sau:

• Đề nghị cấp vận đơn trước ngày tàu chạy thực tế.

• Ngày ký B/L bị lùi quá xa so với ngày on board.

• Khách hàng không cung cấp đủ hồ sơ chứng minh lý do hợp lệ.

• Việc điều chỉnh ngày liên quan đến lợi ích tài chính hoặc thuế suất.

Những dấu hiệu trên đều có thể là cảnh báo rủi ro và cần được kiểm tra kỹ trước khi ký phát vận đơn.

7. Kết luận

Ký lùi ngày vận đơn là vấn đề nhạy cảm và tiềm ẩn nhiều rủi ro trong hoạt động logistics quốc tế.
Dù trong một số trường hợp có thể xem là “giải pháp tình thế”, nhưng nếu không có hồ sơ hợp lệ hoặc lý do rõ ràng, hành vi này có thể gây hậu quả pháp lý nghiêm trọng.

Là đơn vị logistics tại Hải Dương với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực giao nhận – vận tải quốc tế, Ant Vina Logistics luôn đặt tiêu chí tuân thủ – minh bạch – an toàn lên hàng đầu.
Chúng tôi sẵn sàng tư vấn miễn phí cho doanh nghiệp về chứng từ vận tải, kiểm soát lịch xuất hàng, và chuẩn hóa hồ sơ L/C để tránh phát sinh các rủi ro không đáng có.

Liên hệ ngay với ANT VINA Logistics để được tư vấn và báo giá

• Trụ sở chính: 30 Lê Trọng Tấn, Phường Lê Thanh Nghị, Thành phố Hải Phòng.
• Văn phòng làm việc: Lô OTM2-02-13 & OTM2-02-14, Khu dân cư Bắc Nguyễn Lương Bằng, Phường Việt Hoà, Thành phố Hải Phòng.
• Hotline: 0931 525 525
• Email: [email protected]
• Website: https://antvina.com/
• Fanpage: https://www.facebook.com/antvinalogistics

ANT VINA Logistics cung cấp các dịch vụ:

• Vận chuyển hàng hóa quốc tế FCL/LCL bằng đường biển và đường hàng không đến tất cả các địa điểm trên thế giới.
• Dịch vụ làm thủ tục hải quan xuất – nhập khẩu và thủ tục kiểm tra chất lượng, hợp quy.
• Dịch vụ thông quan tờ khai hải quan và vận tải container nội địa.
• Cho thuê kho bãi và vận hành phân phối.
• Ủy thác xuất nhập khẩu hàng hóa ra toàn cầu.
• Dịch vụ xin các loại chứng từ như: chứng thư kiểm dịch thực vật – động vật, chứng nhận xuất xứ hàng hóa, và nhiều dịch vụ khác.

Chúng tôi rất mong được phục vụ Quý khách hàng!