Từ ngày 01/01/2026, Mỹ cấm nhập khẩu hải sản Việt Nam từ 12 nghề cá không đạt chuẩn MMPA, ảnh hưởng đến các sản phẩm như cá ngừ, cá kiếm, cua/ghẹ, mực… Bài viết phân tích chi tiết danh mục bị cấm, tác động xuất khẩu và giải pháp chuẩn bị COA, giúp doanh nghiệp duy trì xuất khẩu sang thị trường Mỹ.

1. Vì Sao Mỹ Áp Lệnh Cấm?

Ngày 29/08/2025, NOAA công bố kết quả đánh giá “Comparability Findings” theo MMPA. Chương trình này yêu cầu tất cả quốc gia xuất khẩu hải sản sang Mỹ phải đạt tiêu chuẩn bảo vệ động vật biển có vú tương đương Mỹ:

• Giảm thiểu bycatch (cá heo, cá voi…)

• Quản lý nghề cá minh bạch

• Cấm gây hại cố ý

• Báo cáo giám sát đầy đủ

Từ 01/01/2026, Mỹ cấm nhập khẩu hải sản Việt Nam từ những nghề cá không đạt chuẩn.
Lưu ý: Mỹ không cấm toàn bộ hải sản Việt Nam, chỉ những sản phẩm từ 12 nghề cá bị NOAA từ chối.

 

2. Việt Nam Thuộc Nhóm “Bị Từ Chối Một Phần”

NOAA chia quốc gia xuất khẩu hải sản sang Mỹ thành 3 nhóm:

• Được công nhận toàn bộ

• Bị từ chối toàn bộ

• Bị từ chối một phần → Việt Nam thuộc nhóm này

2.1. Danh sách 12 nghề cá không đạt MMPA

• 2932 – Cá mú bằng lưới rê & lưới kéo đáy

• 2988 – Cua ghẹ/giáp xác bằng lưới rê, kéo, bẫy

• 2990 – Mực nang/cá đối/cá bơn/cá mú bằng lưới rê & câu vàng

• 2991 – Cá nục heo bằng lưới rê/câu vàng

• 2992 – Tôm hùm bằng lưới rê đáy

• 2994 – Cá thu bằng lưới rê & vây

• 3051 – Cá thu lưới rê/lưới vây

• 3052 – Cá đối bằng lưới rê đáy

• 3054 – Cá thu bằng lưới rê tầng giữa

• 3057 – Cá nổi/cá ngừ bằng lưới rê

• 13124 – Cá ngừ bằng lưới rê tầng giữa/lưới vây

• 13125 – Cá kiếm/cá cờ bằng lưới rê & câu tay

3. Nhóm Hải Sản Bị Ảnh Hưởng

• Cá ngừ (tuna): bigeye, yellowfin, skipjack

• Cá kiếm (swordfish)

• Cá thu (mackerel)

• Cá đối (mullet)

• Cá mú (grouper)

• Cua/ghẹ (crab)

• Mực ống, mực nang, cuttlefish

• Một số cá nổi/cá đáy khác

Đây là lý do báo chí tóm lược: “Mỹ cấm tuna – squid – crab từ Việt Nam”.

4. Nguyên Nhân Mỹ Từ Chối Một Số Nghề Cá Việt Nam

• Bycatch cao đối với cá voi & cá heo

• Thiếu hệ thống giám sát (camera, observer, VMS…)

• Biện pháp giảm thiểu chưa đạt chuẩn Mỹ

• Thiếu dữ liệu truy xuất đầy đủ

• Chưa kiểm soát triệt để hành vi gây hại động vật biển có vú

5. Tác Động Đến Xuất Khẩu Hải Sản Việt Nam

Theo VASEP & Bộ Công Thương:

• 512 triệu USD/năm kim ngạch bị ảnh hưởng

• Chiếm 30% giá trị hải sản xuất sang Mỹ

• Nhóm chịu tác động nặng nhất:

  • Cá ngừ: ~387 triệu USD

  • Cua/ghẹ: ~80 triệu USD

  • Mực: 15–20 triệu USD

• 200.000–300.000 lao động bị ảnh hưởng

• Ngư dân Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Kiên Giang giảm 30–50% thu nhập

6. COA – Điều Kiện Quan Trọng Để Xuất Khẩu

Một số mã HS/HTS bị COA-flagged:

• Bị cấm nếu thuộc 12 nghề cá trên

• Được phép nhập nếu có COA chứng minh: ngư cụ, vị trí khai thác, nghề cá, không thuộc nhóm bị cấm

COA do Importer of Record nộp cho CBP.

7. Có Nên Gửi Hàng Trước 31/12?

• Lệnh cấm tính theo ngày thông quan (entry date), không phải ETA tàu

• Hàng đến trước 01/01 nhưng thông quan sau vẫn có thể bị cấm

• Doanh nghiệp nên: xuất sớm + thông quan trước 01/01/2026 hoặc chuẩn bị COA

8. Khuyến Nghị Doanh Nghiệp Xuất Khẩu

ANT Vina Logistics đề xuất:

1. Rà soát nguồn nguyên liệu

   • 12 nghề cá bị cấm → gần như chắc chắn bị từ chối

   • Nghề cá đạt chuẩn → chuẩn bị COA

2. Làm việc với importer & broker

   • Kiểm tra HTS bị COA-flagged

   • Chuẩn hóa hồ sơ: traceability, fishing method, area

3. Lập kế hoạch xuất hàng cuối năm

   • Ưu tiên: tuna, swordfish, crab, squid

   • Đặt chỗ sớm, tránh tắc lịch tàu

4. Chiến lược dài hạn

   • Chuyển sang nguồn nguyên liệu sạch

   • Mở rộng thị trường: EU, Nhật, Hàn

   • Nâng cấp ngư cụ & hệ thống truy xuất

ANT Vina Logistics hỗ trợ: kiểm tra HS/Fishery, tư vấn COA & timeline, chuẩn bị lô hàng cuối năm.

9. Kết Luận

Mỹ cấm nhập khẩu hải sản Việt Nam là thách thức lớn nhưng cũng mở cơ hội nâng cao quản lý nghề cá, tăng minh bạch và giá trị xuất khẩu.

Từ nay đến 01/01/2026, doanh nghiệp cần:

• Đẩy nhanh xuất hàng

• Hoàn thiện COA

• Rà soát nguồn nguyên liệu

• Chuẩn bị chiến lược dài hạn

ANT Vina Logistics đồng hành cùng doanh nghiệp trong giai đoạn quan trọng này.

Công ty vận tải và khai báo hải quan ANT VINA Logistics

• Trụ sở chính: 30 Lê Trọng Tấn, Phường Lê Thanh Nghị, Thành phố Hải Phòng.
• Văn phòng làm việc: Lô OTM2-02-13 & OTM2-02-14, Khu dân cư Bắc Nguyễn Lương Bằng, Phường Việt Hoà, Thành phố Hải Phòng.
• Hotline: 0931 525 525
• Email: [email protected]
• Website: https://antvina.com/
• Fanpage: https://www.facebook.com/antvinalogistics

ANT VINA Logistics cung cấp các dịch vụ:

• Vận chuyển hàng hóa quốc tế FCL/LCL bằng đường biển và đường hàng không đến tất cả các địa điểm trên thế giới.
• Dịch vụ làm thủ tục hải quan xuất – nhập khẩu và thủ tục kiểm tra chất lượng, hợp quy.
• Dịch vụ thông quan tờ khai hải quan và vận tải container nội địa.
• Cho thuê kho bãi và vận hành phân phối.
• Ủy thác xuất nhập khẩu hàng hóa ra toàn cầu.
• Dịch vụ xin các loại chứng từ như: chứng thư kiểm dịch thực vật – động vật, chứng nhận xuất xứ hàng hóa, và nhiều dịch vụ khác.

Chúng tôi rất mong được phục vụ Quý khách hàng!